Badanie cytologiczne wymazów pochwowych
Zmiany stężenia hormonów płciowych wywołują cykliczne przemiany w obrębie nabłonka pochwy. Umożliwia to z dużą dokładnością określenie fazy cyklu płciowego, określenia terminu krycia oraz wykrycia stanów patologicznych. Badanie cytologiczne jest metodą bardzo wiarygodną dlatego warto jest je wykonać u każdej suki która ma być przeznaczona do rozrodu.
Na cykl płciowy suki składa się kilka faz :
-faza przedrujowa (proestrus) trwa średnio 9 dni (3-16) w tym okresie występuje krwisty wypływ z pochwy oraz obrzęk sromu, suka jest atrakcyjna dla samca ale nie daje się pokryć. Pod wpływem estrogenów w tej fazie dochodzi do proliferacji komórek nabłonka pochwowego . W rozmazie stwierdza się komórki bazalne, parabazalne pośrednie i niezrogowaciałe komórki powierzchowne .
-faza rui właściwej (estrus) trwa średnio 9 dni (3-15) w tym okresie suka wykazuje akceptacje dla samca, wypływ z pochwy staje się jaśniejszy a srom ulega zwiotczeniu. W tym okresie występuje owulacja. W okresie rui właściwej następuje spadek ilości estrogenów we krwi natomiast wzrasta ilość progesteronu. W rozmazie pochwowym obserwujemy wzrost ilości komórek powierzchownych, które ulegając rogowaceniu tracą jądra komórkowe tworząc tzw.chipsy. Gdy ilość chipsów przekroczy 80%-90% dochodzi do owulacji.
– faza metestrus trwa ok. 60-80 dni w tym okresie suka przestaje akceptować samca. Jest to faza dominacji progesteronu, w późniejszym okresie zaczyna wzrasta również prolaktyna która jest odpowiedzialna za sekrecje mleka, z tego powodu każda suka nie będąca w ciąży przechodzi tzw. ciąże urojoną mniej lub bardziej zaawansowaną (objawy kliniczne nie muszą być zawsze widoczne). W wymazie pochwowym obserwujemy pojawienie się licznych leukocytów oraz kom pośrednich i parabazalnych.
-faza anestrus (spokoju płciowego) cechuje się brakiem aktywności jajników, czas trwania tego okresu jest zmienny ( może wynosić 4 czasem 12 miesięcy). W rozmazie pochwowym stwierdza się nieliczne kom bazalne i parabazalne.
